ARGAZKI HIZLARIAK

Antzinako ohiturak galtzen joan dira, gaur egongo umeek ez baitute haien denbora librea hainbeste aprobetxatzen lehen bezala. Klasetik ateratzen zirenean eskolaz kanpoko ekintzak bazituzten eta ondoren etxera joaten ziren. Etxean etxerako lanak egiteko denbora gutxi erabiltzen zuten, izan ere, ez baitzuten hainbeste etxerako lanik. Ondoren, kalera joaten ziren haien lagunekin jolastera eta gauera arte kalean jarduten ziren.

Gaur egun badaude neska-mutikoak eguneroko eskolako jardunaren ostean eskolaz kanpoko jarduerak dituztenak ere. Badira kirol jarduerak, kultura jarduerak edota ikasketen errefortsurako jarduerak. Hala ere, umeek ez dute arratsaldeetan denborarik izaten oso lanpetuta dabiltzatelako, egunean zehar jarduera bat baino gehiago izaten dutelako.

Alde batetik, familien nahia dago umeek ahalik eta formazio onena jaso dezaten; bestetik, komeni da kontuan hartzea umearen ongizaterako beharrezkoa dela nahikoa denbora librea izatea. Komeni da kontuan hartzea umearen bizi kalitaterako beharrezkoa dela lanpetuegia ez egotea jarduera instituzionalekin zein helduarorako prestatzea helburu duten jarduerekin. Umearen ongizatea ziurtatzeko garrantzitsua da gaur egungo bere interesei edo beharrei erantzuna ematea. Eta horretarako ezinbestekoa da nahikoa denbora librea izatea.

Ezin dugu ahaztu lehen teknologia ez zela existitzen edo gaur egun baino gutxiago erabiltzen genuela. Beraz, lagunekin gelditzeko etxeko telefonora deitzen zen edo klasean bertan hitz egiten zen arratsaldean leku eta ordu konkretu batean topatzeko. Aldiz, gaur egun teknologiek umeengan eragin handia daukate, txikiak gerenetik teknologiekin kontaktuan egoten baikara. Gero eta adin txikiagoarekin izaten dugu sakeleko telefonoa eta nire ustez kaltegarria da; izan ere, teknologiek denbora asko kentzen digutelako. Umeek lagunekin kalean ibili ordez eta beste umeekin jolastu ordez,  etxean jarduten dute teknologiekin jolasten eta aurrez-aurreko adiskidetasun galtzen dute gehienetan. Halaber, lagunekin kalean dabiltzatenean, nahiz eta guztiak batera egon bakoitza bere telefonoarekin dabil, besteei kasurik egin gabe.   

  

 

Hezkuntza arloa aztertzen badugu, aldaketa nabaria ikus dezakegu. Duela hainbat urte eskola batek eskaintzen zuen hezkuntza tradizionala zen; hau da, lehenego argazkian ikus dezakegunez ikasleak banaka esertzen ziren, bakoitza bere idazmahaian. Ikasketa mota honekin lortu nahi zuten metodoa autoritarioa eta zuzentzailea zen.

Ikasgelan elementu garrantzitsuena irakaslea da, hura da klasean nagusia eta bere ahotsa entzungo da bakarrik; izan ere, ohiko irakaskuntzan ikasleek ez zuten parterik hartzen. Gainera, ikasleen ezagutzen ikaskuntza kontrolatzea ezinezkoa da hezkuntza sistema ez baita ikasle bakoitzaren ezaugarriei egokitzen.

Ikaskuntza inteligantziaren formazio bezala ulertzen zen eta ikasle-irakasle harremana ez zen oso estua izaten. Azkenik, irakaskuntzan erabiltzen zuten hizkuntza Latina zen eta ebaluatzeko modu bakarra idatzizko azterkeak ziren.

Bestalde, gaur egungo hezkuntza sistema berritzailea da; hau da, bigarren argazkian ikus dezakegunez ikasleak taldeka esertzen dira tale lana sustatzeko asmoz. Ikasgelan elementu garrantzitsuenak ikasleak izango dira eta irakaskuntza metodo honekin parte hartzea sustatzea eta klasea dinamikoagoa egitea lortuko dugu, ikasleek hartzen duten rola libreagoa eta orientatiboagoa izango da.

Hezkuntza sistema honetan dagoen ezagutza esanguratsua da eta garrantzitsuena da ikasleek ikasten ikastea. Horretarako ikasleak taldeka egingo dute lan eta ezagutzak beraien artean partekatuko dituzte. Sistema honetan ikasleen ikaskuntza maila kontrolatzea errazagoa izango da; izan ere, hezkuntza ikasleei egokitzen baita. 

Ikaslearen ikaskuntza aktiboa garrantzitsua da, bere kabuz ikasi behar duelako eta horretarako emaitzak aztertu ordez ikaskuntza prozesua aztertu behar da. Amaitzeko, gaur egungo irakaskuntzan erabiltzen den hizkuntza ikasleen ama hizkuntza da. 

Orain arte alderatu ditudan hezkuntza sistemak gure gizartean izan ditugun sistemak izan dira. Baina badira beste gizarte batzuetan non ez dute horrelako sistemarik ezta oinarrizko hezkuntzarik ere. Afrikan bereziki ume gehienek ez dute ikasteko aukerarik izaten eta abantaila bakun hori duten umeek oso baldintza latzetan ikasi behar dute. Izan ere, ez dute guk ditugun baliabiderik izaten: mahailak, aulkiak, koadernoa, boligrafoa, arbela ezta klase egokia emateko lekurik ere. Amaitzeko, kontuan izan behar dugu batzuetan ume hauek kilometro asko ibili behar dituztela ikastolara joateko. 

CURRICULUMAREN ZEHAZTAPEN MAILAK

Curriculumean aurkitu ditzakegun zehaztapen maila desberdinak landu ditugu taula baten bidez . Lau maila desberdindu ditugu kontuan izanda zehaztapen maila hauek baxuenetik altuenera ematen direla eta bakoitzari buruzko zenbait atal landu ditugu:

MAILAK

Ezaugarriak

	1.MAILA	2.MAILA	3.MAILA	4.maila
Dokumentua	Oinarrizko curriculuma diseinua(dekretua): OCD eta DCB.	Ikastetxeko proiektu curricularra: IPC eta PCC.	Programazio didaktikoa, unitate desberdinen multzoa. Gelako programazioa: Unitate didaktikoa. Jarduerak.	Bankako egokitzapen curriculuma: CEI eta ACI.
Definizioa	Marko orokorra da non preskripzio eta orientazio multzo bat formulatzen den hezkuntza eskolarraren asmo eta estrategia egokienei buruz. - Zer ikasi? Zer ebaluatu? - Nola ikasi? Nola ebaluatu? - Noiz ikasi? Noiz ebaluatu? Bideratzen duen dekretua dela esan dezakegu. Gainera, dokumentu honen bitartez, helburuak, edukiak, metodologiak, gaitasunak, ebaluzaio irizpideak... zehaztuko dira eta hau gobernuak ezarten dituen gutzieneko irakaskuntza eta oinarrizko alderdietatik abiatuko da.	Ikastetxe zehatz baten baldintzatzaileak kontuak hartuta, Oinarrizko Curriculuma materializatezko hartzen diren erabakiak.	*Unitate didaktikoa, ikaste zehatza bideratzen duen programa. Irakasleek haurrekin zuzenean lantzen dituen unitateak. *Heziketa ziklo bakoitzean dauden alorreko unitate didaktikoan multzoa hauek ordenatuta eta sekuentzialki agertzen direnak.	Hezkuntza behar bereziak azaltzen dituen ikasleriarentzat, ohiko curriculumean burututako banakako egokitzapena. Ikasleriaren aniztasunari erantzuna emateko aparteko neurria dela esan dezakegu.
Izaera	Derrigorrezkoa, gidatzailea eta preskitiboa.	Zentro konkretu batentzat: orokorra, gidatzailea, hautazkoa eta orokorra.	Didatiko-Antolatzailea. Talde jakin batean irakaskuntza-ikaskuntza prozesuaren planifikatzailea.	Didaktiko-Antolatzailea. Aniztasunari emandako trataera.
Arduraduna Egilea	Hezkuntza Administrazioa: -Zientzia eta Hezkuntza Ministerioa (MEC) -Euskal autonomia erkidegoko konpetentziak.	Irakasle taldea: edukien irakaskuntza koherentzia eta progresio egoki bat bermatzeko.	Hezitzaile eta irakasle taldeak.	Gela konkretu baten irakasleak, tutoreak, espezialistak, heziketa bereziko ikrakasleen laguntzarekin.
Baldintzatzaileak	Estatu mailatik datozten legeak: Hezkuntza Sistemaren ordenamendu lege eta erkidegoetakoa (Lomce, dekretua).	*Hezkuntza proiektuak, hau da, HeziBerri. *Oinarrizko curriculuma diseinua(dekretua) OCDA. *Ikastetxearen errealitatearen ezagutza.	Irakasle taldea. Ziklo edo maila jakin bateko irakasleak.	- Ikasgelako programazioa. - Gizabanakoaren ezagutza.
Osagarriak/Edukiak	- Helburu Orokorrak. - Etapako Alor Kurrikularrak. - Alorretako helburu orokorrak. - Alorretako eduki-blokeak. - Orientazio didaktikoak eta ebaluatzekoak. - Oinarrizko Konpetentziak. - Metodologia.	- Zikloetako Helburu Orokorrak. - Edukien saila eta sekuentziazioa. - Oinarrizko konpetentziak. - Metodologia orientabideak. - Espazio eta denbora orientatzeko irizpideak. - Material Didaktikoak. - Ebaluazio irizpideak.	- Zikloko eta ikasturte bakoitzeko helburu zehatz eta espezifikoak. - Ikasturte bakoitzeko edukien planifikazioa edo banaketa. - Ikaskuntzaren denboralizazioa. - Ebaluazio jarduerak. - Erabili behar den didaktikazko materialen antolaketa.	-Helburuak. -Edukiak. -Oinarrizko konpetentziak. -Metodologia. -Ebaluzioa. Bi mota desberdintzen dira: esanguratsuak, moldatu behar dira edo adappatazioa eta beste alde batetik, ez-esaguratsuak, unitate didaktikoen aldaketa beharren arabera.
Adibidea	HeziBerri edo LOMCE http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.eus/r43-573/es/contenidos/informacion/heziberri_2020/es_heziberr/adjuntos/Heziberri_2020_c.pdf http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.eus/contenidos/informacion/dia6/es_2027/adjuntos/97-03%20HAURHEZK.pdf	Ikastetxea: Ikastetxeko hezkuntza proiektua. http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.eus/contenidos/informacion/dia6/es_2027/adjuntos/97-03%20HAURHEZK.pdf	Irakaslea: Unitate didaktikoa. Programazio didaktikoa 2 urte (Edebé)	Gorputza: http://neyurna.blogspot.com.es/2010/06/sekuentzia-didaktikoa.html

KONPETENTZIAK II

Erantzun honako galdera hauei:

1. Alderatu José Moyak konpetentzien inguruan ematen duen definizioa, DeSeCo txostenak (2005), Europako Erkidegoen Batzordeak (2006) eta Heziberrik planteatzen dutenarekin.

José Moyak eman duen definizioa hurrengoa da. Konpetentzia testuinguru jakin batean zeregin zehatz bat betetzeko pertsona batek erabiltzen dituen errekurtsoak dira. Hau da, pertsona jakintsua izan arren horrek ez du esan nahi pertsona hori konpetentea denik. Pertsona hori konpetentea izango da errekurtso guztiak lortzeko gai denean. Konpetentzia bakarrik lortu egingo da gauzen multzoak egoki sortzen direnean, hau da, pertsonak egoki erabiltzen dutenean.

Aldiz, Heziberrik bi motatako konpetentziak planteatzen ditu; alde batetik, oinarrizko zehar konpetentziak edo orokorrak, eta bestetik, diziplina barneko/arteko oinarrizko konpetentziak edo konpetentzia espezifikoak. Beraz, bi definizio ezberdin ematen ditu Heziberrik:

• Oinarrizko zehar-konpetentziak edo orokorrak: bizitzako esparru eta egoera guztietan–esparru eta egoera pertsonal, sozial, akademiko eta lanekoetan–arazo-egoerak eraginkortasunez ebazteko behar diren konpetentziak dira, bai diziplina-arlo guztietako egoeretan, bai eguneroko bizitzako egoeretan. Arlo edo ikasgai guztietan orotara egindako lanaren bidez sustatu eta indartu behar dira zehar-konpetentziak, eta bizitzako esparru eta egoera guztietan integratu edo barneratuz eskuratzen eta erabiltzen dira.

• Diziplina barneko/arteko oinarrizko konpetentziak edo konpetentzia espezifikoak: bizitzako esparru eta egoeretan–esparru eta egoera pertsonal, sozial, akademiko eta lanekoetan–arazo-egoerak eraginkortasunez ebazteko behar diren konpetentziak dira, eta, haietan, diziplina-arloren bateko berariazko baliabideak erabiltzen dira. Diziplina barneko konpetentziek diziplina-matrize bat dute oinarri, eta arloen berezko arazo-egoeren bitartez eskuratzen dira; halere, badute transferentzia-gaitasunik eta funtzio anitzekoak dira, diziplina-arlo batekin edo batzuekin lotutako arazo-egoerak konpontzeko balia baitaitezke.

2. José Moyaren iritziz zeintzuk dira gure hezkuntza sistemak aintzat hartzen dituen ikaskuntza motak? Zein hezkuntza legediaren ondorioz eman zitzaion garrantzia ikaskuntza mota bakoitzari?

Gure hezkuntza sisteman ikaskuntzaren lau mota eta maila dute garrantzia: konpetentzia, gaitasuna, portaera eta jokabidea.

Derrigorrezko bigarren hezkuntza amaitzean pertsonek nahitaez ikasten dituzten zortzi ikaskuntza mota existitzen dira. Hauek betetzeko ezinbestekoak dira hiru irizpide:

• Gehiengoaren eskura egon behar da, guztien eskura ez badago ez da basikoa izango. Derrigorrezko hezkuntza ezin da selektiboa izan eta guztion eskura egon behar da eta guztientzako laguntza eskaini. Haren eginkizuna ez da hoberenak hautatzea, baizik eta, ikasle guztiei lagundu hauek hobe dezaten.  

• Oinarrizkoa aintzakotzat hartzen duguna bizitzaren esparru guztietan komuna izan behar da. Hau da, pertsona bezala garatzen laguntzeko behar-beharrezkoa da dimentsio guztietan konpetentea izatea. 

• Oinarrizkoa dena ikasten jarraitzeko lagundu dezake, izan ere, bizitzan zehar ikasten jarraituko dugulako. 

3. Moyak adierazten du oinarrizko hezkuntzak ez duela izaera selektiborik. LOMCEren DBH etaparen antolaketa ikusita zer iradokitzen dizu. Ikusi beheko irudia. 

Moyak estrategia batzuei buruz hitz egiten du. Horietako bat irakasleen birziklapenean oinarritzen da. Moyaren arabera, estrategia hau ez da jarraitu behar; izan ere, honek ez du hobetzerik ekartzen. Irakasleek haien erantzunak erabakitzeko askeak dira baina ez horien ondorioak.

Halaber, Moyak iradokitzen du gure sistema egonkorra gainditu behar dela. Askoren ustez, gure sistema guztiz desegonkorra da, baina egia esan, ez. Azken erreforma guztiak LOMCE bezalako erreformak izan dira aldaketa txiki txikiak eginda. Horregatik, Moyaren ustez, ezin da sistema hain egonkorra eduki.

4. Ebaluaziori dagokionez,zer da José Moyak aipatzen duena halabeharrez egon behar duela konpetentzien ebaluazioa eman ahal izateko.Zer da bere iritziz informazio iturri egokiena hau gauzatzeko? Zer da Heziberri dekretuak adierazten duena honekiko.

Moyak, ebaluatzerako orduan, hiru elementu kontuan hartzen ditu: jokamoldea, jarrera eta gaitasunak. Hiru elementu hauek ebaluatu ahal izateko, derrigorrezko bi gauza aipatzen ditu. Alde batetik, informazio iturriak aipatzen ditu; hauek oso garrantzitsuak dira. Bestetik, ebaluatzeko irizpideak aipatzen ditu.

Ebaluazio irizpideetan barneratzeko, Heziberrik adierazten duena aipatzen du. Izan ere, Moyak adierazten duen bezala, zortzi oinarrizko konpetentziak daude eta ebaluatzeko irizpideak ez daukate konpetentzia hauekin erlaziorik, curriculum arlo edo sailekin baizik. Hortaz, arlo edo sail hauen ebaluazio irizpideak oinarrizko konpetentziekin lotu behar ditugu ebaluazioa ondo gidatu ahal izateko.

Ebaluazio on bat egiteko, informazio iturriak oso garrantzitsuak dira; baina, egokienak erabiltzeko, egitekoen emaitzak sortzen dituzten iturriak dira. Hauek egitekoak nola ebazten direnen buruzko datuak lortzen dituzten iturriak dira; hau da, ikasleak azaroak edo zailtasunak izan dituzten edo ez adierazten dute.

KONPETENTZIAK I

Oinarrizko Hezkuntzarako curriculum Dekretua 236/2015 Dekretua, abenduaren 22koa, Oinarrizko Hezkuntzaren curriculuma zehaztu eta Euskal Autonomia Erkidegoan ezartzen duena da.
236/2015eko Dekretuaren II. Eranskina osatzen duen curriculuma orientatzailea lortzeko linka:
http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.eus/contenidos/informacion/heziberri_2020/eu_2_proyec/adjuntos/OH_curriculum_osoa.pdf

Dekretu hau aztertzeko eskema bat agertzen zaizue jarraian:

- Zertarako ikasi? Konpetentzietan eta helburuetan azaltzen da.
3 konpetentzia mota aurki daitezke: oinarrizkoak (16.or), zeharkakoak (5mota) (29.or) eta diziplina barnekoak (7mota) (57.or).

Hauek dira diziplina barnekoak: euskara eta literatura, atzerriko lehen hizkuntza, matematika, natur zientziak, gizarte zientziak, balio sozial eta zibikoak eta arte hezkuntza.

Euskara eta literaturari dagozkien helburuak 118.or-an agertzen dira, atzerriko lehen hizkuntzari dagozkionak 142.or-an, matematikari dagozkionak 163an, natur zientzientako helburuak 190.or-an, gizarte zientzietakoak 208an, balio sozial eta zibikoetakoak 237an, arte hezkuntzakoak 251.or-an eta gorputz hezkuntzakoak, aldiz, 268.or-an.

- Zer ikasi? Edukietan agertzen da, eta zikoetan banatzen dira edukiak. Euskara eta literaturari dagozkien helburuak 119.or-an agertzen dira, atzerriko lehen hizkuntzari dagozkionak 142.or-an, matematikari dagozkionak 164an, natur zientzientako helburuak 191.or-an, gizarte zientzietakoak 209an, balio sozial eta zibikoetakoak 237an, arte hezkuntzakoak 252.or-an eta gorputz hezkuntzakoak, aldiz, 268.or-an.

- Nola ikasi? Metodologian agertzen da (112.or). 3 dimentsio hartzen dira aintzat: soziala, konstruktibista eta interaktiboa.

- Noiz ikasi? Lehenengo eta bigarren zikoetan.

- Nola ebaluatu? Ebaluazio irizpide eta lorpen-adierazkeetan agertzen da. Euskara eta literaturari dagokion helburuak 132. or-an agertzen dira, atzerriko lehen hizkuntzari dagozkionak 153.or-an, matematikari dagozkionak 178.or-an, natur zientzietako helburuak 199.or-an, gizarte zientzietakoak 220an, balio sozial eta zibikoetakoak 243an, arte hezkuntzakoak 261.or-an eta gorputz hezkuntzakoak, aldiz, 275 or-an.

- Zer ebaluatu? Konpetentziak: zeharkakoak eta disziplina artekoak. Diziplinak kontuan hartu behar ditugu zeharkakoak ebaluatzeko.

- Noiz ebaluatu? Hasietakoa, hezigarria, batutzailea.

- Nola ebaluatu? Ebaluazio autentikoa eta testuinguruan errotutako ikaskuntza (115. or). Kuantitatibo eta kualitatibo (116. or).